Çfarë loje po luan Kina? Roli i ndërmjetësit për paqen në Ukrainë, nga frika e një Lufte të Tretë Botërore që mund të prishë prioritetin e Pekinit, domethënë tregtinë globale, apo është një “bankë” për ambicien e vërtetë të Vladimir Putinit, atë të përmbysjes së rendit të vjetër botëror. Diçka rreth Xi Jinping duket se po lëviz çuditërisht. Deklaratat e fundit nga Kina janë parë si goditje e rëndë ndaj Putinit. Ditët e fundit, agjencia kineze Xinhua intervistoi ministrin e Jashtëm rus Sergej Lavrov dhe homologun e tij ukrainas Dmytro Kuleba.
Dhe këtë të fundit, nënvizon Guido Santevecchi në Corriere della Sera, zbulon një ndryshim kursi diskret, por sensacional pas analizave të kujdesshme. “Është Kievi ai që kërkon ndihmën e Pekinit, Ukraina është historikisht pjesë e Evropës, shtetet e BE-së janë të tmerruar nga ekspansionizmi i Putinit”. Fjalë të qarta, të pacensuruara. Përmenden koncepte si “pushtim” apo “agresion”, të cilat janë gjithmonë shumë delikate kur bëhet fjalë për Kinën. Është një pasazh domethënës, ai në të cilin theksohet se “kjo luftë nuk është në përputhje me interesat e Kinës. Kriza globale ushqimore, problemet e ekonomisë përfaqësojnë një kërcënim serioz për Kinën.
Gjithashtu Rusia po paralizon “Nisma Brez dhe Rruga e nisur nga udhëheqja juaj” (Rrugët e reja të Mëndafshit të projektuara nga Xi, të cilat gjithashtu duhet të kalojnë përmes Ukrainës, Kuleba thotë kështu, dhe ato duken si fjalë të qarta. Por fakti që këto deklarata janë transmetuar në Kinë, pa shkurtime apo censurime, tingëllojnë si një goditje shumë e rëndë për Kremlinin pasi deri para pak ditësh versioni zyrtar përkonte në fakt me atë rus. “Dy intervistat u shfaqën shumë afër njëra-tjetrës në Xinhua, për të qenë të saktë ajo në Lavrov në 8 të mëngjesit të 30 prillit; ajo në Kuleba në orën 9 të mëngjesit.
Qëndrimi i Kinës
Megjithatë, zyrtarët publikë kinezë deri më tani kanë ruajtur njëfarë ekuilibri. Nga njëra anë, ata tradicionalisht theksojnë se sovraniteti i çdo shteti është i pacenueshëm. Por kur bëhet fjalë për Ukrainën, Pekini njeh “kërkesat legjitime të sigurisë” të Rusisë mbi zgjerimin në shkallë të gjerë të NATO-s drejt lindjes. Megjithatë, gjatë votimit në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së për rezolutën që dënon sulmin rus, Pekini duhej të merrte një vendim. Dhe ai vendosi të tregojë përmbajtje, gjë që u interpretua si mbështetje për Putinin.
“Kina e di se ata do të shihen si bashkëpunëtorë të Rusisë,” tha Andreë Small, një ekspert i Kinës në fondin gjerman Marshall. “Është e dëmshme për të ardhmen, sepse politika e jashtme tashmë është duke u rishqyrtuar shumë në Perëndim”. Varësia ekonomike nga Kina po konsiderohet gjithashtu dhe skenarë të mundshëm po përgatiten për pushtime gjithnjë e më të mëdha kineze – veçanërisht të Tajvanit.
Shumica e shkencëtarëve politikë botërorë besojnë se Kina do të vuajë vetëm nga agresioni rus dhe marrëdhëniet e acaruara botërore. “NATO në parim do të dalë më e fortë nga ky konflikt. Fokusi i amerikanëve do të mbetet në rajonin Azi-Paqësor. “Mund të ndodhë që evropianët të kenë një rol më të fortë në atë rajon në të ardhmen.”
Lufta po krijon një botë të re
Lufta e Ukrainës për të drejtën e saj për të pasur një të ardhme, e ka përshpejtuar një ndryshimin e madh që po ndodh në rendin global të shekullit XXI-të. Mund të shihen që tani elementë të botës së re, që dalin nga zjarret e luftës në Ukrainë. Uniteti midis Amerikës së Veriut dhe Bashkimit Evropian është rivendosur dhe çimentuar. Koncepti i Perëndimit e ka rifituar kuptimin e tij origjinal, ndërsa rënia strategjike e Rusisë po e dobëson sistemin e aleancave të Kinës. Pushtimi rus i Ukrainës, e ka vënë Evropën sërish në lëvizje.
Pavarësisht xhelozisë së disa shteteve evropiane, Ukraina u bë qendra e lindjes së Evropës së re. Që Evropa të ketë sukses në rivendosjen e paqes dhe forcimin e prosperitetit dhe sigurisë në rajon, Ukraina duhet të jetë pjesë e Bashkimit Evropian, dhe në përgjithësi e Perëndimit, të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara. Dhe kështu do të ndodhë. Bota e së nesërmes do të jetë trepolare. Dy pole të dukshme do të jenë Shtetet e Bashkuara dhe Kina. India do ta forcojë pozitën e saj globale si një fuqi e madhe demokratike.
